หางนกยูงฝรั่ง
ชื่อไทย หางนกยูงฝรั่ง
ชื่ออื่น ๆ หงอนยูง ส้มพอหลวง
ชื่อสามัญ Flambuoyant Tree , Flame Tree , Peacock Flower , Royal Poicaina.
ชื่อวิทยาศาสตร์ Delonix regia (Bojer ex Hook.) Raf.
วงศ์ LEGUMINOSAE - CAESALPINIOIDEAE
นิเวศวิทยา ถิ่นกำเนิด เกาะมาดาร์กัสกา และเขตร้อนทั่วไป ประเทศไทยพบได้ทั่วไปในทุกภาค
การขยายพันธุ์ เมล็ด
ลักษณะทั่วไป เป็นไม้ต้นขนาดกลาง สูง 10 - 20 เมตร ผลัดใบ เรือนยอดแผ่แบนกว้างแบบรูปร่ม ทรงพุ่มโปร่ง แตกกิ่งก้านในระยะต่ำ แผ่กิ่งก้านสาขาไปในแนวราบมากกว่าแนวสูง เนื้อไม้อ่อนเปราะหักง่าย ลำต้นเป็นปุ่มปมหรือรอยแผลเป็นของกิ่งที่หลุดร่วง โคนต้นเป็นพูพอน ต้นที่มีอายุมากลำต้นมักจะเป็นโพรงหรือรูกลวง เมื่อถึงฤดูกาลออกดอกจะทิ้งใบ ดอกจะบานพร้อมกัน สีสันสวยงามสะดุดตา เป็นไม้โตเร็ว ไม่มีโรคและแมลงรบกวน
เปลือก สีน้ำตาลอมเทา ผิวเปลือกละเอียดเรียบ มีเม็ดเล็ก ๆ สีขาวอมน้ำตาล กระจัดกระจายอยู่ทั่วไป เมื่อสัมผัสจะมีผงสีน้ำตาลติดมือ
ใบ เป็นใบประกอบแบบขนนกสองชั้น ออกสลับ ใบย่อยออกตรงกันข้าม ปลายคู่มีใบย่อยขนาดเล็กจำนวนมาก ใบย่อยรูปรี รูปไข่หรือขอบขนาน ปลายใบมน หรือมีติ่งแหลมเล็กน้อย โคนใบมนเบี้ยว ขอบใบเรียบ แผ่นใบสีเขียวเข้มเรียบกว้าง 0.3 - 0.5 เซนติเมตร ยาว 1.0 - 1.5 เซนติเมตร ก้านใบย่อยยาว 0.1 - 0.2 เซนติเมตร
ดอก สีแดง สีส้มหรือสีเหลือง ออกเป็นช่อแบบช่อแยกแขนง ตามซอกใบบริเวณกิ่งก้านและปลายกิ่ง กลีบเลี้ยง 5 กลีบ ด้านหน้า สีแดงด้านหลังสีเขียว รูปขอบขนาน กว้าง 0.5 - 0.8 เซนติเมตร ยาว 2.0- 2.3 เซนติเมตร ม้วนบิดงอไปทางด้านหลัง กลีบดอก 5 กลีบ สีแดงสีส้มหรือสีเหลือง ขนาดไม่เท่ากัน โคนกลีบเป็นก้านแคบ ปลายแผ่กว้างออกเป็นรูปทรงกลมหรือรูปพัด ย่น ขอบย้วยเล็กน้อย 4 กลีบ มีขนาดรูปร่างใกล้เคียงกัน อีก 1 กลีบ มีขนาดใหญ่กว่าและมีสีสันลวดลายที่แตกต่างกันไปจาก 4 กลีบ เกสรเพศผู้ 10 อัน เกสรเพศเมียสีแดงหรือสีส้ม ออกดอกเดือนเมษายน - พฤษภาคม
ผล เป็นฝักแบบฝักผลแห้งแตก รูปทรงแบนยาว กว้าง 4 - 6 เซนติเมตร ยาว 30 - 50 เซนติเมตร เปลือกแข็งและหนา มีเมล็ดเรียงตามขวางอยู่ภายในแต่ละช่องของฝัก ฝักอ่อนสีเขียว ฝักแก่สีน้ำตาลเข้มเกือบดำ และแตกออกเป็น 2 ซีกตามแนวสัน
เมล็ด รูปร่างแบนยาวรี คล้ายทรงกระบอก เปลือกหนาแข็งสีน้ำตาลเข้มอมเทา เรียบเป็นมัน กว้าง 0.4 - 0.6 เซนติเมตร ยาว 1 - 1.5 เซนติเมตร
ประโยชน์ นิยมปลูกเป็นไม้ดอกประดับตามสวนสาธารณะ ริมถนน ทางเดิน
รวบรวมเรียบเรียงและถ่ายภาพโดย รองศาสตราจารย์ ชนะ วันหนุน
ชื่ออื่น ๆ หงอนยูง ส้มพอหลวง
ชื่อสามัญ Flambuoyant Tree , Flame Tree , Peacock Flower , Royal Poicaina.
ชื่อวิทยาศาสตร์ Delonix regia (Bojer ex Hook.) Raf.
วงศ์ LEGUMINOSAE - CAESALPINIOIDEAE
นิเวศวิทยา ถิ่นกำเนิด เกาะมาดาร์กัสกา และเขตร้อนทั่วไป ประเทศไทยพบได้ทั่วไปในทุกภาค
การขยายพันธุ์ เมล็ด
ลักษณะทั่วไป เป็นไม้ต้นขนาดกลาง สูง 10 - 20 เมตร ผลัดใบ เรือนยอดแผ่แบนกว้างแบบรูปร่ม ทรงพุ่มโปร่ง แตกกิ่งก้านในระยะต่ำ แผ่กิ่งก้านสาขาไปในแนวราบมากกว่าแนวสูง เนื้อไม้อ่อนเปราะหักง่าย ลำต้นเป็นปุ่มปมหรือรอยแผลเป็นของกิ่งที่หลุดร่วง โคนต้นเป็นพูพอน ต้นที่มีอายุมากลำต้นมักจะเป็นโพรงหรือรูกลวง เมื่อถึงฤดูกาลออกดอกจะทิ้งใบ ดอกจะบานพร้อมกัน สีสันสวยงามสะดุดตา เป็นไม้โตเร็ว ไม่มีโรคและแมลงรบกวน
เปลือก สีน้ำตาลอมเทา ผิวเปลือกละเอียดเรียบ มีเม็ดเล็ก ๆ สีขาวอมน้ำตาล กระจัดกระจายอยู่ทั่วไป เมื่อสัมผัสจะมีผงสีน้ำตาลติดมือ
ใบ เป็นใบประกอบแบบขนนกสองชั้น ออกสลับ ใบย่อยออกตรงกันข้าม ปลายคู่มีใบย่อยขนาดเล็กจำนวนมาก ใบย่อยรูปรี รูปไข่หรือขอบขนาน ปลายใบมน หรือมีติ่งแหลมเล็กน้อย โคนใบมนเบี้ยว ขอบใบเรียบ แผ่นใบสีเขียวเข้มเรียบกว้าง 0.3 - 0.5 เซนติเมตร ยาว 1.0 - 1.5 เซนติเมตร ก้านใบย่อยยาว 0.1 - 0.2 เซนติเมตร
ดอก สีแดง สีส้มหรือสีเหลือง ออกเป็นช่อแบบช่อแยกแขนง ตามซอกใบบริเวณกิ่งก้านและปลายกิ่ง กลีบเลี้ยง 5 กลีบ ด้านหน้า สีแดงด้านหลังสีเขียว รูปขอบขนาน กว้าง 0.5 - 0.8 เซนติเมตร ยาว 2.0- 2.3 เซนติเมตร ม้วนบิดงอไปทางด้านหลัง กลีบดอก 5 กลีบ สีแดงสีส้มหรือสีเหลือง ขนาดไม่เท่ากัน โคนกลีบเป็นก้านแคบ ปลายแผ่กว้างออกเป็นรูปทรงกลมหรือรูปพัด ย่น ขอบย้วยเล็กน้อย 4 กลีบ มีขนาดรูปร่างใกล้เคียงกัน อีก 1 กลีบ มีขนาดใหญ่กว่าและมีสีสันลวดลายที่แตกต่างกันไปจาก 4 กลีบ เกสรเพศผู้ 10 อัน เกสรเพศเมียสีแดงหรือสีส้ม ออกดอกเดือนเมษายน - พฤษภาคม
ผล เป็นฝักแบบฝักผลแห้งแตก รูปทรงแบนยาว กว้าง 4 - 6 เซนติเมตร ยาว 30 - 50 เซนติเมตร เปลือกแข็งและหนา มีเมล็ดเรียงตามขวางอยู่ภายในแต่ละช่องของฝัก ฝักอ่อนสีเขียว ฝักแก่สีน้ำตาลเข้มเกือบดำ และแตกออกเป็น 2 ซีกตามแนวสัน
เมล็ด รูปร่างแบนยาวรี คล้ายทรงกระบอก เปลือกหนาแข็งสีน้ำตาลเข้มอมเทา เรียบเป็นมัน กว้าง 0.4 - 0.6 เซนติเมตร ยาว 1 - 1.5 เซนติเมตร
ประโยชน์ นิยมปลูกเป็นไม้ดอกประดับตามสวนสาธารณะ ริมถนน ทางเดิน
รวบรวมเรียบเรียงและถ่ายภาพโดย รองศาสตราจารย์ ชนะ วันหนุน
